El Nino bitti, yaz sonunda La Nina başlıyor
El Nino döneminin sona ermesinin ardından yaz sonundan itibaren La Nina hava olayının etkili olmaya başlaması beklenirken uzmanlar iklim değişikliğinin güçlü etkileri nedeniyle bu dönemde de sıcaklık rekorlarının devam edebileceği uyarısında bulunuyor.
Anadolu Ajansının, yaklaşık bir yıl süren El Nino'nun etkilerini ele aldığı haber dosyasının yedinci ve son bölümü El Nino sonrasında yaşanması beklenen La Nina dönemi ve bu dönemde meydana gelebilecek olumsuzluklara ayrıldı.
Pasifik Okyanusu'nda meydana gelen El Nino hava olayı, öncelikle okyanuslara kıyısı olan bölgelerde, ardından dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken bunun tersi şeklinde nitelendirilebilecek La Nina, dünya için daha soğuk hava koşulları anlamına geliyor. Bu iki hava olayı arasındaki geçişte de nötr, yani doğal hava olayları geçerli oluyor.
Genellikle 9-12 ay etkili olan El Nino ve La Nina, bazı yıllar daha uzun sürebiliyor. 2 ila 7 yılda bir meydana gelen ve geçen yıl haziran ayında başlayıp bu yılın nisan ayında sona eren El Nino'nun ardından, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresinin (NOAA) tahminlerine göre birkaç ay nötr koşulların yaşanması yaz sonuna doğru da La Nina hava olayının etkili olmaya başlaması bekleniyor.
Tablo: Hangi dönemde hangi hava olayları etkili olacak? (Yüzdelik payları)
ORTALAMASI ALINAN AYLAR
LA NİNA OLASILIĞINÖTR KOŞUL OLASILIĞIEL NİNO OLASILIĞINİSAN-MAYIS-HAZİRAN07921MAYIS-HAZİRAN-TEMMUZ11872HAZİRAN-TEMMUZ-AĞUSTOS49501TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL69301AĞUSTOS-EYLÜL-EKİM77221EYLÜL-EKİM-KASIM83161EKİM-KASIM-ARALIK85141KASIM-ARALIK-OCAK (2025)87121ARALIK (2024) - OCAK-ŞUBAT85141- "ABD, en kuvvetli kasırga sezonuna hazırlanıyor"
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, dünya geneli açısından El Nino'nun ekstrem bir durum oluşturduğunu, bununla birlikte La Nina'nın da başka bir problem getirici hava olayı olduğunu söyledi.
El Nino ve La Nina'nın salınan hava olayları olduğunu, sıcaklığın yukarı çıkmasında El Nino, aşağı inmesinde de La Nina yaşandığını anlatan Kurnaz, buna karşın La Nina döneminde de sıcaklık rekorları kırılabileceğine dikkati çekti.
Kurnaz, "Şimdi La Nina tarafına geliyoruz, muhtemelen yazın sonu, eylül başı gibi La Nina etkilerini görüyor olacağız. La Nina ortalama sıcaklıkların aşağıya düşmesidir ama El Nino 3 yıl hiç görülmese ve bu 3 yıl boyunca La Nina olsa bile yüksek sıcaklık rekoru kırılır çünkü arka taraftaki iklim değişikliği çok şiddetli hale geldi." diye konuştu.
La Nina'nın Türkiye'ye yağışlar açısından çok şiddetli bir etkisinin olmayacağını ancak dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminin değişeceği öngörüsünü paylaşan Kurnaz, ABD'nin La Nina ile birlikte gelecek olan en kuvvetli kasırga sezonuna hazırlandığını, La Nina'nın yağış ve fırtınaların şiddetlenmesi gibi felaketler getirdiğini aktardı.
İstanbul'a her zaman kar yağabileceğini ancak bunun her geçen yıl biraz daha sürpriz kabul edileceğini dile getiren Kurnaz, La Nina'nın bu ihtimali biraz daha artırdığını bildirdi.
- "Türkiye'deki etkileri daha az belirgin"
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Dr. Tufan Turp, El Nino ve La Nina dönemlerinde yaşanan dalgalanmaların hava sıcaklıklarında, atmosferik basınç ile rüzgar düzenlerinde ve deniz yüzey suyu sıcaklıklarında değişimlere neden olduğu bilgisini verdi.
İklim değişikliğinin etkisiyle artan sıcaklıkların kuvvetli El Nino ile birlikte rekor seviyelere kolaylıkla eriştiğini vurgulayan Turp, sözlerini şöyle sürdürdü:
"NOAA’ya göre haziran ile ağustos arası dönemde La Nina'nın gerçekleşme olasılığı yüzde 50. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezinin (ECMWF) yine bu ay içerisinde yapmış olduğu mevsimsel tahminleri de NOAA’nın tahminlerini destekler nitelikte. Son El Nino'nun etkilerinin kuzey yarımkürede yaz boyunca zayıflayarak devam edeceğini ve kış mevsimi başında La Nina beklentisinin daha olası olduğunu beyan ediyor."
Türkiye'de El Nino ve La Nina etkilerinin Pasifik Adaları, Okyanusya, Avustralya, Güney Amerika, Kuzey Amerika ve Asya gibi bölgelerdeki kadar belirgin olmadığını ve bu nedenle Türkiye özelinde net biçimde değerlendirme yapmanın doğru olmayabileceğini ifade eden Turp, bu hava olaylarının Türkiye'deki etkilerinin küresel ölçekteki etkilerle benzerlik gösterse de daha az belirgin olduğunu ve bu yüzden tutarlı öngörülerde bulunmanın zorlaştığını anlattı.
Turp, "Bundan bağımsız olarak ECMWF’nin önümüzdeki yaza dair mevsimsel tahminleri Avrupa'nın kuzeyinde ortalamanın üstünde, güneyindeki bazı bölgelerde ise ortalamanın altında yağış beklemektedir. Yine önümüzdeki yaz için çok daha sıcak koşullar beklenmekle birlikte özellikle Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nda sıcaklık artışlarının çok daha fazla olacağı tahmin ediliyor." sözlerini sarf etti.
- "Denizlerde ısınma trendi devam edecek"
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, önümüzdeki dönemde görülecek La Nina'nın, soğuk dönem olduğunu ancak bunun denizler için normal sıcaklıklar anlamına geldiğini, bazı La Nina dönemlerinin daha soğuk olabildiğini kaydetti.
Salihoğlu, "İklim değişiminden ötürü artan sıcaklıkların devam edeceğini öngörüyoruz yani deniz suyu sıcaklıkları için ciddi bir normalleşme göremeyeceğiz. Isınma trendi El Nino dönemindeki hızla olmasa bile La Nina döneminde de devam edecek." değerlendirmesinde bulundu.
